Joanna Blythman, de bekende Britse schrijfster en beroepsfoody, wist binnen te komen in de besloten vakbeurs van de ingredientenmakers voor de voedselindustrie. De chemie in de voeding, die het zo lekker en zo lang houdbaar maakt. Ook die gezonde verse salade.
Hoewel het evenement alleen maar over eten gaat, valt er bitter weinig te proeven, vertelt Blythman. Een van de weinige hapjes was een stukje feta, met glucono-delta-lactone, een “cyclische ester van glucosezuur” die de houdbaarheidsduur moet verlengen. Kennelijk vergaat zelfs de chemoboeren zelf de eetlust bij het aanschouwen van hun handelswaar.
Want wat te denken van gebak dat volledig wordt gemaakt zonder eieren, zonder boter en zonder room, dankzij de toevoeging van aardappel proteine-isolaat. Maar met de smaak, textuur, volume en stabiliteit van 'gewoon' gebak, volgens de marketingpraat. En een stuk goedkoper, natuurlijk.
Of de Butter Buds®, die volgens de producent uit niets anders bestaan dan “een enzym-gemodificeerde encapsulated botersmaak, met 400 keer de smaakintensiteit van echte boter”. De slogan van de reclame voor het product windt er geen doekjes om: “When technology meets nature, you save.”
En fruit kan meer dan drie weken vers lijken door het simpel te dompelen in een goedje dat NatureSeal heet en dat bestaat uit wat citroenzuur en een stuk of eenentwintig andere niet nader benoemde stofjes. Nog een voordeeltje (voor de producent dan): het spul is geclassificeerd als hulpstof, en niet als ingredient. Daardoor hoeft het niet op etiketten en in beschrijvingen te worden vermeld…..
De industrie achter de meer dan 6000 verschillende toevoegingen, smaak en kleurversterkers en andere mooimakers blijft zelf het liefst buiten beeld voor het publiek, en verbergt zich achter geheimhouding uit concurrentieoverwegingen. Ze schuift de hete aardappel van kritische persvragen liever door naar de retailers, de supermarkten en groothandels die de uiteindelijke producten aan de mens moeten brengen. Bij navraag daar krijg je te horen dat alle levensmiddelen worden geproduceerd volgens kwaliteitsstandaarden en de Europese en andere internationale regels.
Blythman spendeerde jaren aan onderzoek hoe de wereld van de voedselindustrie van binnen uitziet en werd daar niet vrolijk van. Want behalve dat de meeste fabrieken meer op laboratoria dan op keukens lijken, is ook de omschrijving van de ingredienten tot kunst verheven. Met maar een doel: zorgen dat je handel niet op het etiket vermeld hoeft te worden. Zodat consumenten vooral niet in de gaten hebben dat er varkenshuid in hun puddinkje zit.
Ze schreef er een boek over, Swallow This: Serving Up The Food Industry’s Darkest Secrets, waar The Guardian een uitgebreide recensie over schreef met legio voorbeelden van wat de voedselindustrie ons voorschotelt. Het is onderdeel van haar strijd voor natuurlijk en gezond voedsel. Een strijd die hard nodig is, gezien het tempo waarmee de industrie steeds weer nieuwe toevoegingen verzint en toepast en waar de wetgeving, als ze al niet verlamd is door de lobby, hopeloos achteraan hobbelt. Zodat jij niet weet wat je eet.
Als hulpmiddel een lijstje van beschrijvingen, en wat ze echt betekenen:
- Toegevoegde vitaminen: een-dimensionele versies van natuurlijke vitaminen in 'natuurlijke' voedingsmiddelen: zoals ascorbinezuur, kunstmatig vitamine C dat wordt gemaakt uit GMO mais, of kunstmatig vitamine E uit benzine.
- Oplosbare vezels (Soluble fibre) is een gezonder klinkende benaming voor gemodificeerd zetmeel ter vervanging van gezondere en duurdere ingredienten.
- Natuurlijke kleurstoffen: Het enige verschil met chemische kleurtjes is dat de oorsprong van de pigmenten uit de natuur komt, de overige behandeling is net zo chemisch als de rest.
- Kunstmatige zoetstoffen zorgen net zo goed voor risico op overgewicht en type 2 diabetes.
- Enzymen zorgen er voor dat brood langer vers blijft en worden bij vee ingespoten voor de slacht om vlees malser te maken. In fruitsappen geven ze een 'natuurlijk' vlokkerig effect.
- Verpakt onder beschermende atmosfeer: lucht met toegevoegde gasjes voorkomt smaakveroudering.
- Proteinen van vlees of kip is collageen uit beenderen om (met toegevoegd water) het vlees zwaarder te maken.
- Gewassen salades zijn gesopt in water met chloor en fruitzuren om de groei van bacterien af te remmen.
- "Puur" plantaardige olie is industrieel geraffineerd, gebleekt en gedeodoriseerd, en vaak voorzien van toevoegingen.
- 'Natuurlijke' smaakstoffen verschillen nauwelijks van hun chemische broertje en zusjes, volgens de makers.
Bestel 'Swallow This: Serving Up The Food Industry’s Darkest Secrets'