In de VS hebben imkers het voorbije jaar 40,7 procent van hun bijenkolonies verloren, blijkt uit de voorlopige resultaten van een nationaal onderzoek. Honingbijen zijn essentieel voor de bestuiving van landbouwgewassen, maar krijgen het steeds moeilijker.
Uit de resultaten van het onderzoek door de Universiteit van Maryland blijkt dat vooral de winterverliezen erg hoog zijn. Met 37,7 procent zijn ze dit jaar de hoogste sinds het begin van de metingen dertien jaar geleden.
“Deze resultaten zijn erg zorgwekkend, omdat de hoge verliezen een industrie treffen die al een decennium lang lijdt onder hoge winterverliezen”, zegt Dennis van Engelsdorp, hoogleraar Entomologie aan de Universiteit van Maryland.
Stijging
Het totale jaarlijkse verlies van 40,7 procent ligt maar iets hoger dan het jaarlijkse gemiddelde van 38,4 procent in de voorbije tien jaar. Maar over de tien jaar bekeken baart het vooral zorgen dat de verliezen jaar na jaar stijgen, zelfs na heel wat werk om de mechanismen te begrijpen en de verliezen terug te dringen, zegt Geoffrey Williams, assistent-hoogleraar aan de Universiteit van Auburn.
Sinds de imkers de dramatische sterftes begonnen vast te stellen, hebben de overheid, universiteiten en de honingindustrie samengewerkt om de verliezen te beperken. De jaarlijkse metingen door de Universiteit van Maryland vormen daar een onderdeel van, en krijgt de medewerking van bijna 4700 imkers die samen 319,767 kolonies in 50 staten beheren.
Volgens de onderzoekers zijn er verschillende oorzaken voor de aanhoudende sterfte. De meest acute bedreiging is de varroamijt, een dodelijke parasiet die zich snel verspreidt van de ene kolonie naar de andere. Maar ook het veranderende landgebruik is een groot probleem: er zijn minder bloemen waardoor de bijen het moeilijk hebben zich te voeden. Ook blootstelling aan pesticiden en milieuvervuiling speelt een rol.
Klimaat
“Veel imkers maken zich zorgen dat hun bijen steeds minder plekken hebben om te landen”, zegt specialist Karen Rennich van de University of Maryland. “Dat verhoogt de druk op imkers die nu al grote inspanningen doen om hun bijen in leven te houden.”
Ook de klimaatverandering komt om het hoekje kijken. “We vinden dat er ook meer onderzoek nodig is naar het extreem weer van het voorbije jaar”, zegt Rennich. “Bosbranden bijvoorbeeld hebben het landschap en de al beperkte voedselbronnen vernield”.
Volgens Rennich en Williams is er meer onderzoek nodig om de rol te begrijpen die de klimaatverandering en veranderende weerpatronen spelen in de toenemende verliezen.
Zonneparken worden bijenparken
Om de bijenstand te steunen ontstond er in Almelo een bijzonder initiatief. De zonneparken van projectontwikkelaar SolarEnergyWorks worden daar een waar El Dorado voor bijen. De projectontwikkelaar slaat daarvoor de handen ineen met de Nederlandse Bijenhouders Vereniging (NBV). Zonnepark Aadijk Almelo krijgt de primeur. Imkers uit Almelo en omgeving plaatsen daar circa twaalf bijenkasten. Elke bijenkast zal circa 30.000 honingbijen onderdak bieden.
Met deze exclusieve samenwerking willen beide partijen de leefomgeving van de Nederlandse bijen verbeteren. Bijen, maar ook veel andere insecten, hebben het moeilijk. Veel soorten staan op het punt van verdwijnen. SolarEnergyWorks gaat daarom zijn zonneparken zo inrichten en beplanten dat deze voor honingbijen, wilde bijen en andere insecten de perfecte biotoop vormen. "Dit sluit aan bij de ambitie van Almelo om de omgeving te vergroenen en te verduurzamen", stelt duurzaamheidwethouder Van Mierlo van de gemeente Almelo. "Op Zonnepark Aadijk laat SolarEnergyWorks zien hoe je tegelijk kunt investeren in hernieuwbare energie én natuurontwikkeling."
Natuurlijke omgeving
Plaatselijke imkers krijgen de mogelijkheid hun bijenkasten te plaatsen op de zonneparken van SolarEnergyWorks. Perfect ingepast in het landschap, omgeven door veel groen en afgesloten voor het publiek. In die rustige, natuurlijke omgeving kunnen bijen en andere insecten uitstekend gedijen. Dat is niet alleen van belang voor de imkers, maar ook voor de hele natuur. Bijen zijn erg belangrijk voor de bestuiving van bloemen en planten. Zonder bijen is bijvoorbeeld amper fruitteelt mogelijk.
Bijenhouders
Samen met de plaatselijke imkers en de NBV gaat SolarEnergyWorks bij de zonneparken informatieborden plaatsen en voorlichtingscentra openen over de Nederlandse bijenvereniging in het bijzonder en het belang van insecten voor ons milieu. Verder gaat de projectontwikkelaar de Nederlandse Bijenhouders Vereniging in Wageningen en lokale bijenhouders financieel en anderszins ondersteunen.