Het meeste plastic afval in de oceanen komt van Aziatische landen. Als gastland van de Wereldmilieudag vroeg India daar speciaal aandacht voor. De dag stond helemaal in het teken van plasticvervuiling.
India vraagt naar aanleiding van Wereldmilieudag aandacht voor vier punten. Eerst en vooral moet de vraag naar plastics die slechts eenmalig worden gebruikt naar beneden. Verder moet er beter nagedacht worden over al het plastic afval. Plastic doet er immers honderden jaren over om af te breken, het vervuilt de bodem en geraakt zelfs tot in de voedselketen.
Microplastics
Ten derde is bewezen dat het afbraakproces van plastic leidt tot het ontstaan van microplastics. Recente studies wezen uit dat 90 procent van het flessenwater en 83 procent van het kraanwater microplastics bevat. Deze minuscule plasticdeeltjes komen terecht in ons bloed, maag en longen. Ten slotte willen de initiatiefnemers van Wereldmilieudag verder onderzoek naar alternatieven voor plastic ondersteunen.
Vijfduizend miljard plastic zakjes
Plastic wordt gemaakt van synthetische polymeren die resulteren in goedkope, lichte en lang houdbare producten die het leven vaak vergemakkelijken. Door al die voordelen is de vraag naar plastic gestegen van 5 miljoen ton in 1950 naar meer dan 300 miljoen ton in 2017.
De Verenigde Naties schatten dat per jaar meer dan vijfduizend miljard plastic zakjes worden geconsumeerd en zeventien miljoen vaten olie worden gebruikt voor de productie van plastic.
Van al dit plastic is de helft bestemd voor eenmalig gebruik (bijvoorbeeld rietjes, roerstaafjes, plastic bekers, drankflesjes en plastic zakjes). Na gemiddeld elf minuten worden deze plastics weggegooid.
Via waterlopen naar de oceaan
Het grote probleem is dat jaarlijks 13 miljoen ton van dit soort plastics via waterlopen in de oceanen belanden en er 100.000 zeedieren doden. Volgens wetenschapper Richard C. Thompson, auteur van het rapport Future of the Sea: Plastic Pollution is de voornaamste reden van de enorme plastic afvalberg de hoge vraag van mensen naar plastics.
Intensieve visserij, de scheepvaart, het toegenomen toerisme en de algemene consumptiemaatschappij hebben ertoe geleid dat het geplande afvalbeheer niet kon volgen. Slecht afvalbeleid heeft uiteindelijk tot de gigantische plasticvervuiling geleid.
Schoonmaak
In zijn rapport concludeert Thompson dat het gebruik van plastics naar beneden moet, dat er een effectieve schoonmaak moet komen in oceanen en op stranden, en ook een beter afvalbeheer voor de toekomst, met meer aandacht voor recyclage, maatschappelijk bewustzijn en goed beleid.
Volgens hem is het probleem in de oceanen het grootst. Ongeveer 70 procent van de vervuiling van de oceanen bestaat uit plastics die afkomstig zijn van het land. Deze vervuiling is ook nefast voor de waarde van de kust.
China en Indonesië grootste vervuilers
Een team van Amerikaanse en Australische onderzoekers, geleid door Jenna Jambeck, ingenieur aan de Universiteit van Georgia, maakte een lijst van landen die het meest verantwoordelijk zijn voor de plasticvervuiling van de oceanen. Volgens de resultaten zijn China en Indonesië de grootste vervuilers van de oceanen.
Een studie uit 2010 in opdracht van The Wall Street Journal wees ook naar China en Indonesië als belangrijkste plasticvervuilers, goed voor meer dan een derde van de plasticafval in de wereldzeeën.
In hun ranking worden deze twee landen gevolgd door de Filipijnen, Vietnam en Sri Lanka. In de top tien staan in totaal acht landen uit Zuidoost-Azië. Op de twaalfde plaats in de ranking staan de Verenigde Staten.
Individuele actie niet voldoende
Zonder grondige mentaliteitswijziging zal deze plasticvervuiling enkel nog toenemen. Volgens schattingen zal de productie van plastic voorwerpen in de komende acht jaar even groot zijn als die van de volledige twintigste eeuw.
Gelukkig groeit het aantal consumenten dat plastics voor eenmalig gebruik actief weert. Ook schoonmaakacties vinden wereldwijd veel gehoor. Individuele actie is goed maar volgens experts niet voldoende. De globale economie zal moeten wijzigen en overheden zullen actief moeten inzetten op aangepaste wetgeving inzake productie en beheer van plastics.
Lees ook: Er is een wereldwijd verdrag voor plastic afval nodig