Op 15 januari vindt in Utrecht een discussie over het TTIP-handelsverdrag plaats onder de titel "TTIP: doorzetten of opnieuw beginnen?". De vraag is of en hoe dit verdrag kan bijdragen aan verduurzaming van de economie. Er wordt wel gesproken over een duurzaamheidsparagraaf, maar inhoudelijk is daar weinig van bekend. Tegelijkertijd wordt getracht regels en normen van elkaar te erkennen. De mogelijkheid van een aparte arbitrage kan mogelijk bedrijven beschermen tegen onbetrouwbare overheden, maar kan anderzijds de handelingsvrijheid van landen onder druk zetten. Hiermee samen hangen vragen over hoe de democratische inspraak is geregeld en hoe politiek en organisaties input kunnen leveren. Inleidingen worden verzorgd door Roeline Knottnerus (SOMO, Winand Quaedvlieg (VNO-NCW), Geert Ritsema (Milieudefensie) en Bas Eickhout (Europees Parlement, GroenLinks). Toegang is gratis.
De discussie-avond vindt plaats op de Uithof (Universiteit Utrecht), collegezaal 040 (Ruppertgebouw), op donderdag 15 januari van 18.15 tot 21.30 uur.
Het DuurzaamheidsOverleg Politieke Partijen organiseert deze avond i.s.m. Bovy Sustainability Guidance met de bedoeling om niet te blijven steken bij verwachtingen en bezwaren, maar te kijken of we tot een standpunt kunnen komen over te volgen stappen, die goed zijn voor een duurzame ontwikkeling.
Internationale verdragen bieden immers kansen voor het breed aanvaarden van goede afspraken. Het handelsverdrag heeft als doel de wederzijdse handel en investeringen te bevorderen en zo economische groei en werkgelegenheid te bevorderen. Belemmeringen voor eerlijke handel - in de brede zin van het woord - kunnen worden weggenomen en er kan een level playing field ontstaan. Zowel bedrijven als consumenten kunnen daarvan profiteren.
Er lijkt echter veel nadruk op de profit-zijde te liggen. De people en planet kant lijken onderbelicht. Door erkenning van elkaars normen, kunnen bedrijven die werken onder lagere normen in het voordeel zijn - dan ontstaat dus geen level playing field. Of uiteindelijk worden de laagste normen de norm. Er kan daarbij een druk ontstaan op landen om geen nieuwe, strengere normen af te spreken.
Concreet bestaat bij tegenstanders de vrees, dat via deze weg zal worden toegestaan aan bedrijven uit de VS om schaliegaswinning, gentechnologie en hormoonvlees in de EU te introduceren en het duurzaam inkopen door overheden af te zwakken.
Een belangrijk onderdeel van de onderhandelingen is de optie om een onafhankelijk internationale arbitrage op te zetten, die bij geschillen tussen bedrijven en overheden over (nieuwe) regels uitspraak doet. Wat betekent dat voor de rechtsgang? Zullen zij niet teveel oog hebben voor bedrijfsbelangen en te weing voor het algemeen belang van landen?
Wat de acceptatie van het TTIP bemoeilijkt is de geringe transparantie van de onderhandelingen, en de grote invloed van het bedrijfsleven erop, terwijl maatschappelijke organisaties slechts mondjesmaat gehoord worden. Dit beperkt eveneens het democratisch gehalte van het proces, maar ook van de inhoud, die b.v. tot harmonisering van democratische vastgelegde standaarden moet leiden.
Onder druk van de vraag naar meer transparantie heeft de EU deze week als eerste stap een aantal documenten over TTIP online gezet op: http://trade.ec.europa.eu/doclib/press/index.cfm?id=1230 .
Op de bovengenoemde EU-webpagina is ook het complete conceptverdrag met Canada, CETA, te downloaden. Dit wordt wel als blauwdruk voor TTIP aangemerkt.
Daarmee zijn nu 52 pagina’s TTIP-verdragsteksten gepubliceerd, met daarnaast standpuntennotities en fact sheets. Maar grote delen van de onderhandelingen en bijlagen ontbreken nog.
Genoeg redenen om de onderhandelingen kritisch te volgen en waar nodig bij te sturen. Te meer omdat TTIP gezien wordt als het model voor een nieuwe generatie mondiale handelsakkoorden.
Het doel van de avond is te komen tot een advies aan de duurzaamheidsspecialisten van de politieke partijen voor hun stellingname ten aanzien van het TTIP