Het klimaatakkoord dat het kabinet presenteert is onvoldoende voor een eerlijk en effectief klimaatbeleid. Om de hoognodige doorbraak te creëren om de klimaatcrisis aan te pakken, moet er meer gebeuren. Dan kan Nederland toekomstbestendig gemaakt worden en verdienen investeringen in klimaatbeleid zichzelf terug. Dat stellen Milieudefensie en Greenpeace.
Positief is dat het ernaar uitziet dat de maatregelen de beoogde 49 procent vermindering van de CO2-uitstoot gaat halen. Een groot aantal van de maatregelen waar de organisaties voor pleiten is door het kabinet overgenomen. Deze beloftes en berekeningen uit het klimaatakkoord moeten wel vertaald worden in harde afspraken en garanties. En een aantal lapmiddelen en afzwakkingen die de broodnodige transitie in de weg staan, moet worden gerepareerd.
“Klimaatverandering en broeikasuitstoot zijn meetbaar, de maatregelen om de klimaatcrisis te stoppen moeten daarom net zo meetbaar zijn”, zegt Donald Pols, directeur van Milieudefensie.
“Na 1,5 jaar onderhandelen, actievoeren, demonstraties hoopten we te kunnen zeggen dat er een klimaatakkoord ligt dat genoeg is om de klimaatcrisis te bestrijden en Nederland toekomstbestendig te maken. Dat is niet zo en dat geeft ons een bittere nasmaak. De goede stappen die gezet worden, zijn niet voldoende om de zwakke punten van het akkoord te compenseren.”, zegt Joris Thijssen, directeur van Greenpeace.
De Tweede en Eerste Kamer kunnen met enkele wijzigingen zorgen voor een klimaatakkoord dat een doorbraak is in het Nederlandse klimaatbeleid. Met die wijzigingen heeft Nederland de kans wereldwijd een leider te worden op het gebied van een eerlijke en effectieve klimaatbeleid, stellen de organisaties. Een aantal voorbeelden:
Industrie:Het klimaatakkoord laat ruimte voor de industrie om tot 1 miljard per jaar subsidie aan te vragen, waarvan ze zelf minder dan de helft zullen betalen. De milieuorganisaties willen dat er een harde, controleerbare grens komt op de subsidie de industrie 1), ter hoogte van hun bijdrage aan de subsidiepot 2).
CO2-heffing:Het PBL heeft berekend hoe we met een CO2-heffing de klimaatdoelen kunnen halen. De verwaterde variant van een CO2-heffing in het klimaatakkoord geeft geen garantie dat die doelen gehaald worden. Het blijft onduidelijk vanaf wanneer grote vervuilers de heffing daadwerkelijk betalen.
CO2-opslag:De door het kabinet beloofde beperking van deze schijnoplossing wordt niet waargemaakt. Subsidie voor het afvangen van CO2 gaat ten koste van het budget beschikbaar voor energiebesparing en hernieuwbare energie en remt zo de transitie af. Van het budget voor duurzame energie mag daarom niet meer dan 6 procent aan CO2-opslag gespendeerd worden, stellen de organisaties.
Landbouw: Om uit de klimaatcrisis te komen, is het noodzakelijk om te kiezen voor duurzamere landbouw met een kleinere veestapel. Een onderzoek in opdracht van de Landbouwtafel bevestigde dit gegeven. Hier wordt onvoldoende gevolg aan gegeven.
Biomassa:Er ontbreken harde garanties over duurzame biomassa, en als Nederland leggen we een onrealistisch hoge claim op de beschikbare hoeveelheid biomassa. De organisaties roepen de Kamers op geen subsidie toe te staan tot er garanties zijn dat biomassa niet ten koste gaat van bossen en de mensen die ervan afhankelijk zijn.
Lusten en lasten:Nog steeds geniet de grote industrie van een ruime subsidieregeling, terwijl een groot deel daarvan door burgers, MKB en de dienstensector wordt opgebracht. Deze groepen betalen ook al de algemene energietransitie zoals de verduurzaming van de elektriciteit via zon- en windenergie.
Een aantal voorbeelden van onderdelen van het klimaatakkoord waarover de organisaties positief zijn:
- Minimaal 75 procent van de elektriciteit wordt in 2030 verkregen uit duurzame bronnen als zon en wind waarbij ruim baan wordt gemaakt voor lokaal eigendom.
- Er is een Kolenfonds, inmiddels gevuld met 22 miljoen euro. Een goede eerste stap voor omscholing en compensatie van mensen die hun werk kwijt raken
- De kans op goede nieuwe groene banen is toegenomen doordat daarover afspraken zijn gemaakt met werkgevers én overheid
- Anderhalf miljoen huizen worden het komende decennium woonlastenneutraal verduurzaamd
De organisaties blijven zich inzetten voor een beter, eerlijker en effectiever klimaatbeleid. “Alleen daarmee kunnen we de toekomst van onze kinderen veilig stellen.”
Lees ook: Wetenschappers onderschatten klimaatrisico's systematisch.
