• Service
  • Over ons
  • Vacatures
    • Vacatures via Greenjobs.nl
    • Vacatures via Duurzame Vacaturebank
  • Contact
  • Ledeninfo
Duurzaamnieuws
  • Home
  • Nieuws
  • Inzicht
  • Opinie
  • Klimaat
  • Voor de Toekomst
  • Economie
  • Boeken
  • Kantelpunten
  • Auteurs
    • Peter van Vliet
    • Jac Nijssen
    • Han Blok
    • Jan Torringa
    • Huib Stam
    • Gastauteurs
  • Zoek
  • Menu Menu

Halveren van de Nederlandse voetafdruk moet veel eerder dan 2050

8 augustus 2021|doorGastauteur|inindicatoren, klimaatverandering

Nederlandse voetafdruk

Namens vijf ministeries vroeg minister Schouten in 2020 aan het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) een ‘reflectie’ te maken over een halvering van de Nederlandse consumptie-voetafdruk. De aanleiding was dat het VN-panel voor biodiversiteit (IPBES) dringend oproept tot het veranderen van de huidige manier van consumeren en produceren, om zo vooral het wereldwijde ernstige verlies aan biodiversiteit tegen te gaan.

Eerlijk Aarde-aandeel

Het Kabinet heeft als reactie op de dringende IPBES-oproep het streefdoel geformuleerd om de mondiale Ecologische Voetafdruk van de Nederlandse consumptie te halveren in 2050.

Zowel het Platform Duurzame en Solidaire Economie (PDSE) als de Werkgroep Voetafdruk Nederland (WVN) vinden 2050 veel te laat. Omdat het, naast de urgente problemen van de biodiversiteit en het klimaat, ook over mondiale rechtvaardigheid gaat, zou de halvering al voor 2030 bereikt moeten zijn. Halvering is namelijk nog lang niet voldoende; de Nederlandse mondiale Voetafdruk moet ongeveer 70% kleiner worden om van een Eerlijk Aarde-aandeel te kunnen spreken.

Veel breder

De gevraagd ‘reflectie’ van het PBL is dit voorjaar verschenen in de vorm van een Notitie met als titel ‘Halveren van de Nederlandse Voetafdruk’. Op de ambitie reflecterend, concludeert het Planbureau voor de Leefomgeving dat er een integrale benadering nodig is vanuit de transities voor voedsel, energie en grondstoffen. Maar het is in feite nog veel breder, veel breder dan alleen ‘consumptie’; het betreft bijvoorbeeld ook onze grote ‘basis-voetafdruk’ voor alle infrastructuur, het leger, het hele onderwijs, en ook het bestuur op alle niveaus, met hun gebouwen en activiteiten. Bovendien valt de biodiversiteitsschade van de productie voor alles wat wij importeren ook onder onze verantwoordelijkheid, zoals bijv. de bloemen die we invliegen uit Afrikaanse landen en de soja die we uit Brazilië importeren voor onze gigantische veestapel. De producten die we exporteren komen bij de voetafdruk van de kopers.

Ware oorzaken

De PBL-notitie is de tweede publicatie van het PBL over de voetafdruk. Op de eerste nota in 2012 werd vanuit de WVN vrij veel kritiek geleverd. Nu wordt het model wel wat beter beschreven, maar bijvoorbeeld de ernstige mondiale gevolgen van de overshoot voor de biodiversiteit worden niet onderkend, en ook de relatie met de mensenrechten wordt niet gelegd. Er zijn wel enkele nieuwe voetafdrukken in beeld gebracht, zoals de water- en materialen-voetafdruk. Zeer opmerkelijk is dat de ware oorzaken van de biodiversiteitsverliezen niet goed worden geanalyseerd. Met name de algehele vervuiling door (micro)plastics, stikstof, de plastic soep en het gebruik van de vele gifstoffen, zoals in de landbouw, worden zelfs niet genoemd.

Mondiale hectares

Wereldwijd wordt het model van de Ecologische Voetafdruk nu gebruikt, bijv. door landen, steden, de Europese Unie en door ook het IPBES. Het is opmerkelijk dat uitgerekend het PBL het belang van het model relativeert, maar bijvoorbeeld de materialen-voetafdruk wel wordt omarmd, terwijl dat model veel minder goed is uitgewerkt. Daar zouden enkele redenen voor kunnen zijn. Een is dat bij de Ecologische Voetafdruk met ‘mondiale hectares’ wordt gerekend, met gewogen gemiddelden van de opbrengsten van diverse gronden. Omdat wij relatief zeer productieve gronden hebben, tellen die voor meer ‘mondiale hectares’, ongeveer een factor 3 meer! Dus het lijkt slim met ‘echte hectares’ te rekenen, zodat het minder opvalt hoeveel ‘grond-capaciteit’ wij in het totaal van de Aarde gebruiken. Een tweede reden kan de publicatie zijn van het advies van de VROM-Raad over het model van de Ecologische Voetafdruk in 1999. Bij de discussie destijds over het concept werden, mede door ondergetekende, gemotiveerd enkele cruciale veranderingen voorgesteld. Daar werd echter niets mee gedaan! Zo kwamen er in het document duidelijk vooringenomen interpretaties en standpunten terecht, die treurig genoeg nu nog  kunnen doorwerken.

De hele keten

Vanuit het Global Footprint Network (GFN) is er ook kritiek geuit op de notitie. Het betreft enkele punten die hierboven reeds zijn genoemd, maar ook de conclusie destijds in het VROM-Raad-advies dat de ecologische voetafdruk een bruikbaar concept is voor bewustwording maar minder geschikt voor gebruik in beleid. Die conclusie wordt in de PBL-notitie zelfs nog in een vette kop herhaald. Dit terwijl het model intussen wereldwijd wordt toegepast voor beleid, door overheden, bedrijven en instellingen. Bijvoorbeeld de berekening met de voetafdruk van de hele keten van producten en diensten tot ver over de grenzen heen, wordt nu algemeen toegepast in het Europese klimaatbeleid. Er is gelukkig ook een mailwisseling tussen het PBL en het GFN op gang gekomen, die hopelijk spoedig aan effectief beleid zal bijdragen. Want daar gaat het uiteindelijk om!

Jan Juffermans, actief voor het Platform DSE en de Werkgroep Voetafdruk Nederland

Dit artikel werd eerder gepubliceerd op de site www.platformDSE.org  van het Platform Duurzame en Solidaire Economie.

De notitie ‘Halveren van de Nederlandse Voetafdruk’ van het PBL is hier te vinden.

Lees ook: PBL licht voerafdrukken door

duurzaam nieuws en duurzame informatie op mastodon
  • Link naar Facebook
  • Link naar LinkedIn
  • Link naar Mail

Blijf op de hoogte met de nieuwsbrief. Meld je hier aan.

( Je kunt ons ook steunen door lid te worden of te doneren )

Nieuws

  • Waterzuivering
    Minder uitstoot broeikasgas bij waterzuivering11 mei 2025 - 10:40
  • geo-engineering
    Britten gaan experimenteren met de atmosfeer, ondanks risico’s7 mei 2025 - 18:26
  • overshoot day
    Overshoot Day: Voetafdruk Nederland kleiner dan gedacht3 mei 2025 - 10:06
  • links rechts politiek
    Peilingen: NSC verdampt, Wilders’ PVV zinkt weg, brede linkse winst30 april 2025 - 08:00
  • giftige chemie
    Giftige chemie, die andere bedreiging van de wereld28 april 2025 - 10:55

Inzicht

  • boeren met de natuur
    Boeren, bomen en biodiversiteit: de terugkeer van levend land11 mei 2025 - 10:16
  • groene groei
    Groene groei is een sprookje, trap er niet in4 mei 2025 - 15:04
  • landbouw geen roofbouw
    Nederland Gifland: Van gezondheidsklachten tot verlies van biodiversiteit3 mei 2025 - 10:43

Opinie

  • elektriciteitsnet
    Innovatieve bedrijven de dupe van netcongestie: een dubbele verliespost voor Nederland28 april 2025 - 11:26
  • hoogoven
    Gure tijden in staal vragen om slim investeren17 december 2024 - 15:42
  • bosbrand
    We hebben een nieuwe alarmfase: klimaatverhitting23 juli 2024 - 17:17

Duurzaamnieuws wordt mede mogelijk gemaakt door:

elektrischeautolease.nl - elektrische auto leasen

energie aanbiedingen
energie vergelijken

Service

  • Gratis nieuwsbrief
  • Lid worden
  • Doneren
  • Privacy policy
  • Blog
  • Mastodon

Rubrieken

  • Nieuws
  • Inzicht
  • Opinie
  • Info

Onderwerpen

  • Energie
  • Economie
  • Klimaat
  • Voeding
  • Hormoonverstoorders
  • Kantelpunten
  • Corona

Creative Commons-Licentie

CC uitsluitend van toepassing op tekst redactie. Overige content alle rechten voorbehouden aan auteurs / producenten.

Duurzaamnieuws, nieuws over duurzaamheid

is een uitgave van stichting iNSnet.

duurzaam nieuws en duurzame informatie op mastodon
duurzaam nieuws en duurzame informatie op facebook
duurzaam nieuws en duurzame informatie op twitter
duurzaam nieuws en duurzame informatie op rss
Nieuw IPCC klimaatrapport: vijf punten om op te letten + één extra Stilvallen van de Amoc golfstroom IPCC klimaatverandering klimaat overstroming ipcc Er leven tien keer meer mensen in overstromingsgebieden dan gedacht
Scroll naar bovenzijde

Cookies en privacy

Om de privacy van de gebruikers van Duurzaamnieuws.nl zo goed mogelijk te beschermen plaatsen we geen tracking cookies op de site. Meer over cookies en privacy vind je in ons privacy reglement.

Privacy verklaring
Sluiten