De Klimaatrechtszaak die Milieudefensie met 6 andere organisaties en ruim 17 000 mede-eisers heeft aangespannen tegen Shell wordt een zaak die zich vol in de schijnwerpers van het publieke debat gaat afspelen. De rechtbank heeft aangegeven dit najaar meerdere openbare zittingsdagen te gaan houden. De procesgang wijkt daarmee af van de gebruikelijke routine zoals die bijvoorbeeld in de Urgendazaak is toegepast. Daar kregen partijen de kans om vooral schriftelijk op elkaar te reageren, waar bij een hoorzitting pas later in het proces volgde.
Milieudefensie is blij met deze ontwikkeling. We willen Shell met de Klimaatzaak verplichten zo snel mogelijk zijn CO2 uitstoot omlaag te brengen, dat is het belangrijkste. Daarnaast zien we een absolute meerwaarde in deze keuze van de rechtbank voor meer zittingsdagen. Directeur Donald Pols: “De openbaarheid en het internationale karakter van de zaak kunnen eraan bijdragen dat Shell niet langer wegkomt met een groen verhaal en gitzwarte daden. Milieudefensie is voor eerlijk klimaatbeleid waarin iedereen meedoet - óók Shell.” Volgens Pols is het goed dat de strijd niet een grotendeels aan het oog onttrokken papieren gevecht wordt: “De openbaarheid doet ook recht aan het publieke belang dat wij met deze zaak verdedigen en draagt bij aan het maatschappelijke debat over de rol van multinationals zoals Shell, die rijker en machtiger zijn dan sommige landen maar toch hun verantwoordelijkheid in de klimaatcrisis weten te ontduiken."
Gepland verloop van het proces
Op 1 september en 30 oktober zullen de partijen hun bewijsstukken aanleveren voor de feitelijke en juridische onderbouwing.
- Rond diezelfde tijd zal de rechter duidelijkheid geven op welke vragen de partijen in de hoorzittingen dieper moeten ingaan.
- Er zullen eind dit jaar 4 hoorzittingsdagen plaatsvinden, op 1, 3, 15 en 17 december 2020.
Wat Shell zegt is niet wat Shell doet
Dat alle ogen eind dit jaar op de zaak gericht zullen zijn, heeft volgens de Milieudefensie-directeur als voordeel dat Shell niet meer wegkomt met een duurzaam verhaal aan de ene kant en een fossiele agenda aan de andere kant:
- "Shell zégt al enkele jaren dat het de CO2 uitstoot gaat terugbrengen maar in de praktijk doet Shell dat tot op heden niet;
- Shell zégt dat het volop meedoet in de energietransitie maar investeert elk jaar wel 25 miljard in vervuilende fossiele activiteiten. Shell doet helemaal níet mee."
De beslissing van de rechter lijkt een versnelling van het proces te betekenen. Dat heeft voor Milieudefensie positieve en negatieve consequenties. De kosten voor het team dat de Klimaatzaak begeleidt en de juridische kosten worden hierdoor ver naar voren gehaald. Om de piek in uitgaven op te vangen gaat Milieudefensie onder leden en donateurs extra geld ophalen. “Maar”, zegt Pols: “We zien vooral de voordelen, door deze beslissing van de rechtbank kunnen we in het voorjaar van 2021 mogelijk al een uitspraak hebben. Dat juichen we toe, want het klimaat wacht niet.”