Er bestaat ook in Belgie een opvallend breed draagvlak onder economen en klimaatdeskundigen voor een algemene koolstofprijs als cruciaal beleidsinstrument in de strijd tegen de klimaatverandering. Dat blijkt uit een brief die door meer dan 140 academici en deskundigen is ondertekend.
Klimaatverandering is dé uitdaging van onze tijd, begint de brief, die is ondertekend door bijna vijftig professoren, onder wie Paul De Grauwe, naast talrijke academici en analisten bij grote banken als BNP Paribas en Deutsche Bank. De ondertekenaars wijzen op de hoogdringendheid na de laatste VN-rapporten, maar ook op de unieke kans nu er een breed draagvlak is ontstaan.
Draagvlak
“Wereldwijde protesten, met onze Belgische jongeren en Greta Thunberg als voortrekkers, tonen aan dat het draagvlak om effectief iets te doen er eindelijk is”, schrijven ze. “Volgens de laatste IPCC-rapporten hebben we nog maar een goed decennium om onze CO2-uitstoot te halveren en de ergste gevolgen van klimaatverandering te vermijden. Bij de volgende federale en Europese verkiezingen in 2024 is bijna de helft van deze tijd al verstreken.”
Momenteel wordt veel tijd verloren met discussies over hoe de CO2-uitstoot het beste naar beneden kan, schrijven ze. “We weten wat er moet gebeuren: een drastische en snelle reductie van de uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen. Helaas gaat er veel hoognodige tijd verloren in discussies over welke activiteiten nu het meest gepromoot of moeilijk gemaakt moeten worden en welke beleidsinstrumenten daarvoor ingezet worden: een vliegtuigtaks? Rekeningrijden? Het afschaffen van de bedrijfswagen? Of moet het eten van vlees ontmoedigd worden?”
Die discussies maken dat zowel burgers, overheden en bedrijven elk zaken hebben die ze graag verwezenlijkt zien maar ook heilige huisjes waar ze liever niet over spreken.
Vervuiler betaalt
Een algemene koolstofprijs, die de vervuiler doet betalen, is daarvoor een oplossing, schrijven de academici, net zoals dat nu al het geval is bij afvalverwerking of waterzuivering.
“Bedrijven of personen die het meeste uitstoten moeten hiervoor het sterkste belast worden. In het tijdperk van klimaatverandering is dit principe te vatten in een algemene koolstofprijs: een grote, allesomvattende en objectieve tool die een belangrijke hoeksteen kan vormen in onze weg naar een klimaatneutrale maatschappij.”
“Door een prijs te kleven op de uitstoot worden vervuilers aangezet om hun uitstoot terug te dringen”, stelt de brief. “Belangrijk daarbij is dat er geen uitzonderingen toegestaan worden”.
Innovatie
Een koolstofprijs heeft als bijkomend voordeel dat onderzoek gestimuleerd wordt naar meer energie-efficiënte en koolstofvrije technologieën en innovaties. Deze hebben namelijk een competitief voordeel tegenover de oude, koolstofintensieve technieken die belast worden met een koolstofprijs.
Tot slot levert zo’n koolstofprijs overheidsinkomsten op die nuttig gebruikt kunnen worden om, naast investering in hernieuwbare energie, sociale correcties in te bouwen en/of lasten op arbeid te verlagen.
“We willen we benadrukken dat er geen enkele magische maatregel bestaat die al onze klimaatproblemen in één keer kan oplossen”, stellen de academici. “Maar er bestaat een heel breed gedragen consensus bij (milieu)economen en klimaatexperts dat een algemene koolstofprijs zonder meer een absoluut noodzakelijke en cruciaal beleidsinstrument is om een duurzame toekomst te realiseren."