Uitstoot houtkachel schadelijker dan dieselauto’s – update

De uitstoot van houtkachels is een groeiend probleem. Steeds meer mensen hebben een houtkachel en daarmee neemt ook de overlast van de rook toe. De uitstoot is niet alleen hinderlijk, maar vooral ook schadelijk voor de gezondheid. Schadelijker dan de dieselauto’s die we met zijn allen zo vies vinden. Dat stelde de Werkgroep Houtstook-vrij eerder in een brief aan de minister.

[update] De werkgroep belichtte de risico’s van houtrook. Maar er is een groot verschil in emissies tussen verschillende bronnen: open houtvuur zoals in open haarden, vuurkorven en barbecues geeft veel hogere uitstoot van fijnstof en toxines dan pelletkachels waarin een gereguleerde verbranding van hoogwaardiger biomassa plaatsvindt.

Milieu Centraal schrijft daarover: Pelletkachels en biomassaketels zijn de schoonste kachels op hout, maar stoten meer fijnstof uit dan verwarming op gas of stroom. Een toename van het aantal pelletkachels en biomassaketels zorgt dus voor extra luchtvervuiling. Uitzondering: als jouw pelletkachel een gewone houtkachel, allesbrander of open haard vervangt, daalt de hoeveelheid fijnstof juist flink. Tenzij je met je pelletkachel veel vaker gaat stoken dan je eerder met je houtkachel of open haard deed. Het gebruik van open haarden en gewone houtkachels is door de uitstoot van fijnstof om gezondheidsredenen niet wenselijk.

Ook vroegen we ECN om een reactie. Zij geeft aan dat vervanging van bestaande houtkachels door pelletkachels een verbetering van de luchtkwaliteit kan betekenen, het zogenaamde uitfaseren. Daarbij moet wel worden uitgegaan van evenveel stoken.

Uitstoot houtkachel lager bij pelletkachels

Emissies van open haarden en oude houtkachels liggen gemiddeld tussen 6 tot 40 g fijnstof per kg brandstof.  Bij nieuwere houtkachels is dat tussen 4 en 10 g/kg. Pelletkachels stoten gemiddeld 1 tot 2 g/kg uit, soms nog lager.

Een pelletkachel (van de huidige generatie) is vervuilender dan gasverwarming of een elektrische verwarming, maar een centrale verwarming per wijk of stadsdeel zoals nu gebeurt met restwarmte uit de industrie en vuilverbranding kan wel een optie zijn, aldus ECN.

We citeren verder uit de brief van werkgroep Houtstook-vrij:

Houtstook is een groot en nog steeds snel groeiend probleem

Meer dan een kwart van de Nederlandse huishoudens heeft een open haard of houtkachel, meer dan 30 % van de Nederlanders heeft last van houtrook van de buren en in 272 gemeenten kwamen de afgelopen twee jaar ruim 3000 meldingen binnen van houtrookoverlast, het topje van de ijsberg. De fijnstofemissie door houtstook is de fijnstofemissie van het verkeer al voorbij. Ter vergelijking: 2 uur de open haard of vier uur de houtkachel laten branden, zorgt voor evenveel fijnstof als een auto die van Brussel naar Wenen rijdt (ca. 1100 km).

Houtstook is zéér slecht voor de gezondheid

Volgens nieuw onderzoek is fijnstof die vrijkomt bij verbranding van hout, schadelijker dan fijnstof die vrijkomt bij diesel. En houtrook is twaalf maal schadelijker dan sigarettenrook (bij eenzelfde rookdichtheid). Naast fijnstof en het nog gevaarlijker ultrafijnstof komen bij houtstook nog allerlei andere gifstoffen vrij zoals PAK’s, VOS, dioxine, koolmonoxide en acroleïne. Al deze stoffen leveren een scala aan gezondheidsklachten op en zorgen voor een kortere levensverwachting.

Hoeveel co2 stoot een houtkachel uit?

Bij de verbranding van hout ligt de uitstoot van CO2 per GJ bijna twee keer hoger dan de CO2-uitstoot die bij de verbranding van Gronings aardgas vrijkomt. Bomen hebben zoveel veel meer tijd nodig om te groeien, dan dat het duurt om ze op te stoken. De opname van koolstof uit CO2 gaat heel langzaam, terwijl bij houtstook een aanzienlijke hoeveelheid koolstof direct in de lucht komt als CO2. Roetdeeltjes komen zelfs op de Noordpool terecht en zorgen daar voor extra absorptie van zonlicht.

Het is dan ook niet houdbaar om subsidie te blijven geven op pelletkachels en biomassaketels

Laat staan dat ook houtkachels opgenomen zouden worden in de ISDE-subsidie, zoals medewerkers van uw ministerie aan het voorbereiden zijn met het ministerie van Infrastructuur en Milieu en de kachel-branche in het kader van de Green Deal. In 2017 is al voor ruim 11.000 pelletkachels en bijna 2000 biomassaketels subsidie verleend. Zeker in woongebieden bestaan vele ‘hotspots’ met hoge concentraties schadelijke stoffen.

Overwegende dat de Staat een onderzoekplicht , een waarschuwingsplicht en een zorgplicht heeft, dat houtstook zeer schadelijk is voor de volksgezondheid en niet duurzaam is, vragen wij u om uw beleid aan te (laten) passen door:

• Biomassa(bij)stook uit het Energieakkoord en de Green Deal te halen als duurzame alternatieven voor energieomzetting of ruimteverwarming;
• Hieruit volgend het per direct afschaffen van de ISDE-subsidie op pelletkachels en biomassaketels en de SDE+-subsidie op biomassa(bij)stook;
• De Green Deal, ‘Een volledig duurzame energievoorziening in 2050’ , niet te laten misbruiken door de kachelbranche om naast pelletkachels ook – vernieuwde – houtkachels te promoten en/of te subsidiëren (zie onder maatregel 2 uit de bijlage);
• Het uitdragen van de gevaren van biomassa-stook en het nemen van maatregelen ter bevordering van hergebruik van biomassa teneinde verbranding van biomassa te stoppen;
• Deze uitgangspunten mee te nemen in bestaande en nog te sluiten (handels)verdragen.

Bovengenoemde maatregelen en de overige in de bijlage genoemde maatregelen dragen substantieel bij aan verbetering van de luchtkwaliteit en hebben daardoor een positief effect op de volksgezondheid, het milieu en het klimaat.

Lees ook: Platform Houtrook wil van houtkachels af