Het groeidossier, slot: Time to Reform the Global Casino
De titel van dit stukje ontleen ik aan een mail van Hazel Henderson, een vooraanstaand econoom met een wereldwijde reputatie. Het slaat op de in oktober vastgestelde United Nations Sustainable Development Goals (SDG’s) die door 193 landen geratificeerd zijn. In deze doeleinden wordt, net als in deze serie, afstand genomen van de op het BBP gebaseerde groeimodel, en worden een aantal doelen vastgesteld voor 2030.
Prachtige doelen, maar naar ik vrees toch nog niet radicaal genoeg en te laat. Er wordt afscheid genomen van de vrije markt economie van Thatcher en Reagan waardoor er een scheiding ontstond tussen de financiële wereld ('the global casino') en de reële economische activiteit. Maar er wordt weinig aandacht besteed aan de spirituele dimensie, en er wordt ook uitgegaan van de mogelijkheid van groene groei - een mogelijkheid die ik, zoals eerder gesteld, betwijfel. Een transitie naar groene investeringen is weliswaar noodzakelijk, maar dan zou er tegelijkertijd in het Westen - gedesinvesteerd moeten worden in niet duurzame productie, en dan is er geen economische groei meer, maar alleen economische transitie. Maar enfin, het is een begin.
En hiermee ben ik aan het eind gekomen van mijn serie over economische groei. De voorspellingen die ik heb gedaan zijn zoveel mogelijk gebaseerd op feiten, maar zijn overigens gratuit, want ik heb er geen termijn aan verbonden., Bovendien heb ik soms twee alternatieve mogelijke scenario's geschetst (crash of zachte landing bijvoorbeeld). Op die manier is het natuurlijk geen kunst om gelijk te krijgen. Als ik voorspel dat op termijn de mensheid op deze aarde ten onder gaat of niet, dan heb ik natuurlijk gelijk, maar het zegt niets.
In het tweede gedeelte van de serie heb ik wat meer mijn eigen waarden en meningen naar voren gebracht, en daarmee werden de stukjes minder analyserend en subjectiever. Dat geeft ook meer ruimte om het met me oneens te zijn. In dit verband wil ik ook nog even wat rechtzetten. In een vorige aflevering schreef ik: 'Als we mordicus tegen kernenergie zijn, dan willen we niet weten dat een drastische beperking van de CO2 uitstoot op korte termijn waarschijnlijk niet zonder kernenergie kan.' Daaruit moet niet worden afgeleid dat ik voor het investeren in kernenergie ben (dat zou weer leiden tot economische groei), maar alleen maar dat te overwegen zou zijn bestaande centrales niet te snel te sluiten.
Wat misschien in deze serie wat te weinig nadruk heeft gekregen is het morele argument. Ik heb gesteld dat economische groei niet meer kan en dat we dus feitelijk de keus hebben tussen een zachte landing of een crash. Maar lang voor de crash zouden we de groei in het Westen moeten afremmen om ruimte te maken voor de minimaal benodigde groei in de armste landen van de wereld.
Ik hoop dat deze serie, zowel door mijn stellingen als door mijn meningen, uw denken heeft gestimuleerd, en dat het u aanzet tot actie, want er zijn wel degelijk meer of minder positieve scenario's mogelijk. Ook dat is een subjectieve uitspraak, want wie bepaalt wat er positief is?
Deze serie is nu afgelopen, maar met mijn blogs (www.erikvanpraag.nl) ga ik nog wel een tijdje door.
Erik van Praag
Lees Groeidossier deel 10
Lees Groeidossier deel 9
Lees Groeidossier deel 8
Lees Groeidossier deel 7
Lees Groeidossier deel 6
Lees Groeidossier deel 5
Lees Groeidossier deel 4
Lees Groeidossier deel 3
Lees Groeidossier deel 1-2
Meer artikelen uit de categorie: Inzicht
Alvast bedankt - en blijf gezond!
Team Duurzaamnieuws
Mijn zoon leert zich de klere. Straks mag ie achter de pc plaatsnemen om zijn taak als mens uit te voeren. veel geluk in de moderne wereld gewenst. In ieder geval zijn er steeds weer nieuwere spullen om het gebrek aan lichaamsbeweging te kompenseren en naar te turen.
Ik denk dat de natuurlijke balans weg is.Groei en ontwikkeling van het soort. De hoeveelheid mensen hebben verzorging nodig. Daar zullen een groot deel van de mensen zelf een taak aan moeten hebben. Waar is anders je taak als mens. Maar steeds minder mensen moeten voor steeds meer mensen gaan zorgen. Supermarkt ,robots, dat zijn strukturele veranderingen die niet meer omkeren. De spullen die we weggooien en nieuwere, groter, beter,sneller kopen. Fokushima zal ons vertellen waar deze groei uiteindelijk weer toe zal lijden.
Wanneer je begint met de stelling dat “Groei” gedefinieerd moet worden als materiele groei met als maatstaf het BBP en vervolgens impliciet stelt dat de aldus gemeten materiele groei de enige maatstaf is in het menselijk leven, dan heb je wel 11 artikelen nodig om de onjuistheid daarvan met emotionele argumenten te bestrijden. Het betoog voegt geen waarde toe omdat het andere alternatieve beoordelingswijzen buiten beschouwing laat. Er zijn maar heel weinig mensen die geen inkomensverhoging wensen. Kortom, zonder een evenwichtige keuze uit alternatieven is het hele betoog inderdaad gratuit.
Ik zie al zeker 15 jaar dat economische groei minstens zoveel problemen veroorzaakt als dat het oplost. Helaas is het een wijze van ontwikkeling die hoort bij het industriële tijdperk. We zijn, langzaam, aan het losweken uit deze tunnelvisie. Er zijn visies die beter van invloed zijn op de ontwikkeling van onze planeet.
Ja, het is ook zo vluchtig. De ene keer heb je een paar procentjes + en even later is het weer min. Van mij mag het ook best nul zijn, maar dat zal moeilijk worden. Min vind ik ook niet zo prettig, maar ik twijfel er niet aan dat ook dat wel weer zal komen. Ik hoor ze nog een aantal jaren geleden roepen dat het zo goed ging met de economie. Even later was het crisis. Waarschijnlijk is er ook een deel ‘volksverlakkerij’ bij, maar mij hoor je niet klagen.