Het optimisme dat van de film afdruipt is aanstekelijk. En dat is nodig ook om het hele land in beweging te brengen richting het paradijs op Aarde. Want daar gaan we heen volgens Ruud Koornstra. Hoe dat kan laat hij zien in een nieuwe documentaire van anderhalf uur. Die is nu te zien op Youtube.

Met de documentaire ˋHet paradijs op aarde begint in Nederland (met de energietransitie), wil Ruud Koornstra Nederland overtuigen van de haalbaarheid van een aangename samenleving, waarin energie schoon en bijna gratis is. Om dit lonkend perspectief kracht bij te zetten reisde Koornstra samen met zijn dochter Roos (als cameravrouw en regisseur) door Nederland en sprak de afgelopen maanden met een keur aan ondernemers, wetenschappers en bestuurders.

Geen crisis en geen schaarste meer

Stel je voor: het is 2030 en we leven inmiddels, doordat we de zaken slim hebben aangepakt, in een wereld zonder schaarste. Energie, vervoer, gezonde voeding. En door een circulaire aanpak is er nergens meer een tekort aan. Een droom? Zeker niet volgens Ruud Koornstra, duurzaam ondernemer, de nationale energiecommissaris, coördinator SDG7, voorzitter van het koplopers gilde bij MVO Nederland en voorvechter voor een betere wereld voor iedereen.

In een tijd waarin rampen en crises de waan van de dag bepalen, is het misschien een beetje moeilijk voor te stellen. Maar volgens Koornstra is het écht waar: het paradijs op aarde – een radicaal andere wereld zonder schaarste en power-to-the-people – ligt binnen handbereik.

De prijs van schone energie, zoals zonne- en windenergie, duikt al jaren met een enorme rotgang omlaag. Steeds beter weten we deze praktisch oneindige bronnen van energie op te vangen en door te zetten naar onze samenlevingen. Tegelijkertijd weten we onze huidige industrie steeds zuiniger in te richten. Dat is ook niet zo moeilijk, want de fabrieken van vandaag werken nog steeds veelal met technieken die werden ontwikkeld na de Tweede Wereldoorlog; toen duurzaamheid nog geen issue was. De energiebesparingen die nu doorgevoerd kunnen worden zijn daarom enorm. Als laatste belangrijk onderdeel van deze duurzame energietransitie is het slim opslaan en distribueren van energie volgens het zogenoemd Internet der Energie. Dat kan een kantelpunt worden.

Gratis energie

Zodra deze drie trends samenkomen – het slimmer opwekken en het slimmer besparen van energie en het verstandig opslaan en distribueren– zal energie bijna gratis worden, zegt Koornstra. 'We gaan toe naar een overvloed. Je hebt wel een systeem nodig om die energie te vangen en te verwerken, maar in een circulaire wereld wordt dat steeds goedkoper, afgezet tegen een oneindige bron aan energie. Die kosten worden verwaarloosbaar. Het klinkt misschien toch nog een beetje als toekomstmuziek maar niet is minder waar. Uit deze film blijkt dat we allang zijn begonnen. Niet in Silicon Valley, niet in China, maar gewoon hier in Nederland.’

'Wij zijn de vernieuwers van de wereld,' zegt Koornstra. 'Ons koude kikkerlandje heeft bij uitstek alles wat er nodig is voor een totale systeemverandering: geld, kennis, technologie, onze geografische ligging. Ook in de energietransitie zijn er vernieuwers genoeg. De eerste elektrische auto kwam gewoon uit Lochem. Koornstra zelf introduceerde wereldwijd de LED-lamp in 2006.

Weerstand tegen vernieuwing

Nu probeert Koornstra, die zijn activiteiten als ondernemer even aan de kant heeft gezet, de vernieuwers van vandaag een steuntje in de rug te geven. En daar ervaart hij nog grote weerstand. Niet omdat de technologie er niet is, maar omdat de huidige machthebbers ons oude economische systeem nog niet willen loslaten. Bij te veel mensen is het besef van deze nieuwe wereld, deze missie, nog niet doorgedrongen. De huidige wereld is nog gebaseerd op schaarste. Maar in een circulaire wereld blijft alles bestaan en moet “handel” steeds meer plaats gaan maken voor “service”. Het enige dat steeds moet worden toegevoegd komt van buiten, is energie, en dat is gratis.

Wat we nu nodig hebben is systeemdenken, logisch nadenken, samenwerken en dit alles in eerste instantie in het belang van de samenleving, in het belang van gewone mensen. Pas dan gaat het lukken en zullen ook sectoren en multinationals wel varen bij deze transitie'.

“Het paradijs op aarde begint in Nederland” is film van Ruud Koornstra, Camera & regie: Roos Koornstra, Montage: Alberik Wouters, Sound design: ESP Frits Landesbergen / Nanouck Brassers.