Is emissievrij rijden in 2025 haalbaar?

Op dinsdag 29 maart stonden de VVD en de PvdA gesteund door enkele oppositie partijen lijnrecht tegenover elkaar. Aanleiding was de motie motie van Jan Vos en anderen (PvdA) om vanaf 2025 uitsluitend emissie vrije (EV) auto’s te verkopen. De motie werd met een meerderheid van stemmen aangenomen.

De motie ging over een concrete maatregel om CO2 te besparen, het type maatregel waar bedrijven en consumenten al tijden naar snakken. Een maatregel die duidelijkheid geeft over de koers die we moeten varen om binnen 30 jaar op nul CO2 uitstoot uit te komen. Niet alleen auto’s moeten emissievrij rijden, ook boten, vliegtuigen en, binnenshuis, verwarmingsketels en gasfornuizen mogen niets meer uitstoten. Dat betekent dat alle bedrijven, vervoerders en huiseigenaren van Nederland in de komende dertig jaar hun huidige apparaat en vervoersmiddel moeten vervangen.

Andere investering voor de komende 30 jaar zijn energiezuinige apparaten, isolatie, warmtepompen en zonnepanelen of windmolens. Investeringen die sowieso wel gedaan worden, maar mensen moeten wel de juiste investering doen en niet straks met een strop zitten. Duidelijke richtlijnen en informatie zijn daarbij hard nodig. Zowel voor de autoverkopers die ontwikkeling en aanbod van brandstof auto’s moeten ombouwen naar elektrisch. Maar ook voor de kopers die hun aankoop moeten plannen. Een in 2024 gekochte diesel heeft door deze motie maar een beperkte restwaarde.

Twijfels

De BOVAG-RAI reageerde fel op de motie. "Niet realistisch en onhaalbaar" zo stelde de voorzitter van RAI vereniging Steven van Eijk in een artikel op de site Automotive.nl. Hij verwijst naar afspraken in Europees verband waar nu wordt gemikt op een verlaging van de uitstoot naar 95 gram CO2/km in 2021.

In een column op de site autoblog.nl wordt eveneens de haalbaarheid van het plan in twijfel getrokken. Met name de recyclebaarheid van de accu’s en de beschikbaarheid van laadpalen vormen volgens de schrijver een probleem. Om niet te spreken over de aanwezigheid van 8 miljoen gangbare auto’s die allemaal ergens naar toe moeten als alles moet worden omgezet naar elektrisch.

Steun uit onverwachte hoek

Naast deze twijfels zijn er ook autoproducenten die uitgesproken voor de omslag zijn naar emissie vrij: Carlos Ghosn, CEO van Nissan Renault gaf een persconferentie op de international Auto Show in New York. Daar zei hij dat elektrisch de enige oplossing zijn om de twee graden doelstelling van de COP21 te halen. 'Alleen dan kunnen we een substantiële CO2 reductie in de transportsector behalen. Elektrisch is simpelweg de enige bekende techniek' aldus Ghosn.

Henrik Wenders, BMW-i productbaas stelt het anders;  "We bevinden ons momenteel op een historisch moment in de revolutie van mobiliteit bevinden. Het complete autolandschap verandert van een auto-industrie naar een mobiliteitsindustrie.”

Om deze omslag te maken zijn er volgens Ghosn drie dingen nodig. Overheden moeten elektrisch rijden nog meer stimuleren op het gebied van aankoop en infrastructuur. Vooral de kosten moeten naar beneden. Derde punt is dat mensen moeten gaan beseffen dat klimaatverandering echt is en nu gebeurt zodat ze hun keuzes daarop gaan baseren.

Afspraken in Europees verband

Als de afspraken in Europees verband om de uitstoot te verlagen naar 95 gram CO/kilometer worden gehaald dan is de afspraak van de 21^e COP in Parijs om in 2050 helemaal geen CO2 uit te stoten nog heel ver weg. De auto industrie heeft dan 7 jaar lang in de verkeerde techniek geïnvesteerd. Auto’s op fossiele brandstof zullen nooit op nul uitstoot komen. De vraag welk voorstel zinvoller is om de juiste investeringen te doen is niet moeilijk te beantwoorden.

Recycling van batterijen

Door de snelle ontwikkelingen bevinden zich nu diverse typen Li-ion batterijen op de markt wat de recycling bemoeilijkt. Door de kleine volumes treedt er bovendien vervuiling op van de stroom met lood-accu’s. Toch heeft Tesla positieve ervaringen met de recycling door Umicore (Belgie); 70% van de grondstoffen worden opnieuw gebruikt voor batterijen. De overige 30% vormen waardevolle grondstoffen aldus Tesla in een persbericht. In Amerikaans onderzoek is de recycling van verschillende typen batterijen uitgewerkt en vergeleken. Daaruit blijkt dat alhoewel er nu problemen zijn de verwachting is dat lithium in de toekomst vooral uit oude batterijen wordt teruggewonnen. De verwachting is ook dat batterijen door standaardisatie steeds eenvoudiger te recyclen zijn. Dit vraagt wel een inspanning van alle stakeholders en een sturende rol voor overheden.

Infrastructuur

Het aanbod aan laadpalen bevindt zich in een stroomversnelling. Zowel op het gebied van techniek als beschikbaarheid. Ook hier is de verwachting dat technieken en systemen snel meer uniform zullen worden. Nu al zijn er initiatieven zoals stichting EVnet die een landelijk netwerk van oplaadpunten nastreeft. Een  organisatie als Allego verbindt gemeenten aan verkopers van oplaadpunten en biedt meteen een overzicht van bestaande oplaadpunten in haar beheer. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland heeft de ontwikkelingen rond elektrisch vervoer en oplaadpunten in een mooi overzicht gezet.

Ombouw van bestaande auto’s

Een derde punt betreft de huidige vloot aan benzine en diesel auto’s. In het verleden werden auto’s omgebouwd naar elektrisch met loodaccu’s. Mede doordat loodaccu’s zwaar waren en beperkte capaciteit boden was het bereik klein en de bruikbaarheid van de accu’s beperkt tot twee tot vijf jaar. Met de komst van de lichte lithium accu’s is het bereik van elektrische auto’s fors toegenomen. Ook is de levensduur van de batterijen aanmerkelijk langer tot wel tien jaar.

Bij ombouw wordt de motor uit de auto gehaald en vervangen door een elektromotor die direct of indirect de wielen aandrijft. Onder de motorkap, onder de achterbank en in de kofferbak worden accu’s geplaatst om het gewicht zo goed mogelijk te balanceren. Per autotype zijn wel andere aansluitingen nodig. Ombouw is dan ook niet goedkoop.

• Een Canadees bedrijf; Canada Electric Vehicles verkoopt kant en klaar pakketten voor elektrische ombouw. Afhankelijk van het model auto en het gewenste bereik variëren de kosten van het pakket van 8.000 tot 15.000 dollar. Daarmee koop je een set materialen om je auto om te bouwen naar volledig elektrisch en een bereik van ca. 150 kilometer. Een lichte auto met veel ruimte kan een bereik tot wel 200 kilometer halen.
• Een vergelijkbaar Nederlands bedrijf wat zich heeft toegelegd op elektrische conversie is Rebbl. Gevestigd in Beetsterzwaag leveren zij onderdelen van diverse fabrikanten en bieden kennis, zelfhulpvideo’s en ervaring bij de ombouw van auto’s.
• Het bedrijf DEOdrive gevestigd in Leiderdorp pakt het anders aan. Met hun expertise en netwerk bieden zij klanten een volledige ombouw naar elektrisch (elektrische conversie of EV) met een brandstofcel als range-extender aan. De kosten liggen wel aanmerkelijk hoger. Voor 20.000 euro aan materialen wordt bv. een Fiat Doblo omgebouwd naar volledig elektrisch met een bereik van 150 kilometer en een tank voor 20 liter waterstof om het bereik op te schroeven naar 500 tot 1000 kilometer.
• Het in Haaksbergen gevestigde EVI cars verzorgt complete ombouw van conventionele voertuigen naar elektrische aandrijving met een bereik van rond de 100 kilometer. Ook vervangt EVI lithium accus. EVI werkt samen met Universiteit Twente, ROC Almelo en HAN Arnhem. Hierdoor wordt op lokaal niveau kennis ontwikkeld en komen innovatie projecten tot stand. Er hangt wel een prijskaartje aan van 30 tot 40 duizend euro per auto.

Er moet dus nog veel gebeuren om emissie vrij rijden in 2025 op grote schaal mogelijk te maken maar alle ingrediënten zijn nu al aanwezig. Het is nu vooral een kwestie van goede regie, investeren in de juiste dingen en mensen het juiste advies te geven bij hun investeringen.