Meet succes van een land niet met economische groei
Het is tijd om af te stappen van onze fixatie op economische groei als leidende indicator van het succes van een samenleving, zeggen wetenschappers.
Niet tevreden met de zoekresultaten hieronder? Probeer het dan nogmaals:
Het is tijd om af te stappen van onze fixatie op economische groei als leidende indicator van het succes van een samenleving, zeggen wetenschappers.
Rondpompen van geld zonder de volgende generatie op te zadelen met meer schulden, dat is herverdeling van inkomsten, met minder materiële consumptie.
Meer dan 200 wetenschappers roepen de EU in een open brief op om economische groei als alles overheersend model los te laten.
Economische groei gaat alleen over geld, niet over mensen en hun welvaart. Wil de samenleving niet failliet gaan moeten we met andere waarden gaan meten.
Overal lees je de koppen weer: het gaat goed met de economie want we groeien weer. Maar iedereen weet dat economische groei ook tot hogere CO2 emissies en grondstoffenverbruik leidt. En als gevolg tot meer schade aan het klimaat. Daar willen we nu juist van af. “De economische groei zet volgend jaar door. Het bbp […]
Nadat ik het eerst vluchtig had doorgekeken heb ik nu het boek van Naomi Klein – This Changes Everything, Nederlands: No Time – eens grondig doorgelezen. Zeer goed geschreven, goed gedocumenteerd, en derhalve zeer overtuigend. Zij laat zien dat we in moordend tempo afkoersen op een ecologische ramp van onvoorstelbare omvang. De nog steeds eenzijdige gerichtheid op economische groei […]
Er is weer een nieuwe update van de Sustainable Society Index, SSI-2014, gepubliceerd. De SSI laat zien hoe duurzaam elk land is, en toont de veranderingen daarin sinds de eerste publicatie in 2006. De SSI omvat 151 landen, met in totaal 99% van de wereldbevolking. De scores laten zien dat het niveau van duurzaamheid nog […]
Kamp was ronduit euforisch. De nieuwe CBS cijfers van het Bruto Binnenlands Product – BBP laten weer “economische groei” zien, nog wel 0.7 %! “Wij” hebben het beter gedaan dan de rest van de EU. Zie je wel, aldus Kamp, het beleid werkt. Dat is de toonzetting van veel reacties op de CBS-cijfers. Natuurlijk, de […]
Bij investeren gaan de kosten voor de baten uit. Meestal is de investering er op gericht om door kwaliteitsverbetering en prijsverlaging via automatisering het marktaandeel te vergroten of te behouden. De kosten worden dan terugverdiend uit een grotere omzet. Als daarvoor kapitaal geleend moet worden dan zal, voordat er sprake is van echte winst, eerst […]
Wereldwijd zijn topbestuurders het erover eens dat het meten van invloed die bedrijven hebben op de omgeving waarin ze opereren nodig is om risico’s beter te beheersen. Maar liefst 93 procent gelooft dat het tonen van impact van de bedrijfsvoering op werkgelegenheid, milieu en belastingen leidt tot betere beslissingen en een sterkere reputatie. Nu meten […]
Ontgroeien heeft sinds kort een eigen wetenschappelijke Journal Degrowth en drie Nederlandse onderzoekers publiceerden in de eerste editie een essay.
In ‘Nederland is Vol’ onderzoekt Jeroen Pauw, samen met journalist Sander Heijne, of ons kleine Nederland op verschillende vlakken niet de grenzen aan groei heeft bereikt.
Niets lijkt er meer goed te gaan. We stikken in de stikstof, we stoken ons arm, we groeien ons te pletter. Maar economische groei is en blijft heilig.
Het Nationaal Groeifonds is er om het toekomstig bruto binnenlands product van Nederland te vergroten, maar dat moet wel duurzaam zegt Rli.
VPRO Tegenlicht maakt een tocht langs denkers en doeners die kritische vragen stellen bij de eeuwige economische groei.
Er wordt gelukkig nu vaker gewezen op de negatieve effecten van de BNP-groei, sociaal én ecologisch en de voordelen van de wellbeing economy.
Economische groei kan niet eindeloos doorgaan en is ook de oorzaak van milieu- en klimaatproblemen. De tegenbeweging die wordt aangevoerd door een groep van groene economen bepleit degrowth, ofwel ontgroeien.
In deze aflevering van de serie Kantelpunten in de samenleving bespreken we de verschuivingen in economische macht. Die verschuift steeds meer van Amerika naar China.
Ondanks een verwachte groei dit jaar, lijkt juist in Nederland niet de inhaalslag te kunnen worden gemaakt waarop was gehoopt.
Het kabinet introduceert het Nationaal Groeifonds om uit de crisis te komen. De eenzijdige focus op economische groei staat zwaar ter discussie.
Technologie alleen zal niet volstaan voor duurzaamheid, we hebben ook verregaande veranderingen nodig van onze levensstijl. En groene groei is een mythe.
De hyperloop biedt volop voordelen doordat het snelle en duurzame (inter)nationale verbindingen over land mogelijk maakt.
Nu de economie langzamer draait kijken we naar het verwoestende effect van corona en de kwetsbaarheid van het economische systeem dat we hebben gebouwd.
Ons kleine landje met slechts 0,2 % van de wereldbevolking is op één na het grootste voedselexporterende land ter wereld.
De Amerikaanse president Donald Trump mag dan de machtigste klimaatontkenner ter wereld zijn, uit recent onderzoek blijkt dat hij een bloeiende groene economie heeft geërfd, zeggen Lucien Georgeson en Mark Maslin, geografen aan University College London. Volgens nieuwe cijfers genereerde deze economie in 2016 meer dan 1300 miljard dollar en creëerde ze zo’n 9,5 miljoen […]
Plotseling worden de grenzen bereikt en gaan ze de groei verstikken. Politiek en bedrijfsleven worden wakker, want nu gaat het echt groei en geld kosten.
Een pas ontdekte orang-oetan soort wordt bedreigd door de bouw van een dam, waarvoor het leefgebied van de apen wordt opgeruimd.
Ondanks de problemen van migratie, is het ook de basis van economische en menselijke ontwikkeling, zegt de VN-Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO)
De Social Enterprise Monitor 2018, het jaarlijkse onderzoek onder sociale ondernemingen toont veelbelovende resultaten voor sociale ondernemingen.
De uitstoot van CO2 nam in Nederland sinds 1990 met 2% toe. Dit is meer dan de toename van CO2 uitstoot in de VS (+1%) in de zelfde periode.
Het sociaaleconomische beleid is vooral gericht op de productiekant van de economie. Maar geluk moet ook doelstelling worden van het Nederlandse beleid.
De transitie naar een ecologisch duurzame economie en maatschappij heeft een nieuw financieel systeem nodig. Daarin hoort het recht tot geldschepping weer toe te vallen aan de staat in plaats van zoals nu, aan private, winstgerichte banken. Enerzijds is dat omdat geldschepping in het huidige systeem, bij kredietverlening door banken, resulteert in schuld, renteverplichtingen en […]
Het aantal geregistreerde energiecoöperaties is in 2016 toegenomen van 262 naar 313. Het gezamenlijke totale productievermogen stijgt dit jaar met meer dan 50 procent naar ruim 138 megawatt. Op korte termijn staat er nog eens 150 megawatt op de planning. Meer dan 50.000 Nederlanders zijn lid van een lokale energiecoöperatie. Dat blijkt uit de Lokale […]
Degrowth, ontgroeien en krimpen zijn termen die de laatste paar jaar steeds vaker opduiken. Het is tekenend voor de groeiende bewustwording en gevoelde urgentie rond klimaatverandering, maar ook voor een verdieping van het debat over de noodzaak tot een heel andere economie te komen. Occupy en Podemos zijn uitingen van dit debat. Bij veel NGO’s, […]
De titel van dit stukje ontleen ik aan een mail van Hazel Henderson, een vooraanstaand econoom met een wereldwijde reputatie. Het slaat op de in oktober vastgestelde United Nations Sustainable Development Goals (SDG’s) die door 193 landen geratificeerd zijn. In deze doeleinden wordt, net als in deze serie, afstand genomen van de op het BBP gebaseerde […]
Dezer dagen kwam ik een artikel tegen van Miriam de Rijk in De Groene Amsterdammer (19 november j.l.) waarin ze het failliet van het huidige werkloosheidsbeleid van de overheid aantoont. Ze noemt daarentegen twee maatregelen die aanzienlijk effectiever zouden zijn. Een daarvan (arbeidstijdverkorting) heb ik in het vijfde deel van deze serie genoemd, maar een […]
Doordat de Westerse landen economische groei al eeuwen lang als centrale doelstelling van hun beleid hebben vastgesteld, hebben we onze morele geloofwaardigheid in de wereld volledig verloren. Eerst hebben we als kolonisators steun verleend aan slavernij en vele landen uitgebuit. Die uitbuiting is doorgegaan na de dekolonisatie. We nemen (te) goedkoop grondstoffen en landbouwproducten af, […]
We kunnen waarschijnlijk alleen maar loskomen van onze gehechtheid aan economische, materiële groei, als we ons vrij voelen. Dat geldt zowel voor ons als individuen als voor de samenleving als geheel. Vrijheid is een begrip dat ontwikkeld is in de periode van de Verlichting: tweede helft zeventiende en achttiende eeuw. Het voert veel te ver om […]
Onze samenlevingen leren niet of nauwelijks van fouten in het verleden. Voorbeeld: een belangrijke oorzaak van de economische crisis van 1929 was het afschaffen van allerlei wetten en regels die de financiële markten moesten reguleren. Na 1929 zijn daarom weer vele regels en wetten ingevoerd, die in de loop van de jaren weer zijn afgeschaft. […]
Alle levende organismen groeien. Groeien is een wezenskenmerk van het leven zelf. Er zijn twee soorten groei: groter worden, en complexer worden. We zien tijdens de levensduur van een organisme vaak vier fasen: groei, bloei, vrucht dragen en afsterven. Dat kunnen ook de fasen binnen een seizoen zijn, zoals bij planten en bomen. Bij mensen […]
Zou een alternatief voor de stijging van het BBP niet kunnen zijn groene groei? Een economische groei gericht op vergroening en verduurzaming van de samenleving, die niet gepaard zou gaan met eens stijging van het BBP? Of een economische ‘steady state’, een circulaire economie, waarbij alle energie duurzaam wordt opgewekt en alle grondstoffen worden hergebruikt, […]
Geen enkel organisme of systeem kan eindeloos doorgroeien met een zeker percentage. Althans niet als we groei definiëren in kwantitatieve zin. Dat geldt voor planten, dieren, mensen, organisaties, samenlevingen. Een groei van een zeker percentage op percentage wordt uiteindelijk een cumulatieve groei, zo leert een eenvoudig wiskundig model ons. De bomen groeien dus niet tot […]
Economische groei zoals gemeten door het BBP draagt bij tot een hoger gemiddeld inkomen, en in bescheiden mate tot de werkgelegenheid. Het draagt niet bij tot een meer gelijke inkomens- en vermogensverdeling, een verbetering van het milieu, een tegengaan van de opwarming van de aarde, of alle non-materiële waarden die ik in de vorige aflevering […]
Het is merkwaardig. Ieder politiek regiem in de hele wereld streeft economische groei na. Vrijwel iedere econoom acht dit een begerenswaardig doel. Terwijl we daar toch al jaren meer schade dan voordeel van hebben. Ik vond dat zo opmerkelijk, en ook zo bizar, dat ik besloten heb – mede op aanraden van een vriend, Jan […]
We horen het vaak: de economie moet groeien. Zo niet, dan ondervinden we daar met z’n allen de gevolgen van. Daarmee is onze drang tot groei verworden tot een dwang tot groei: het is geen keuze meer, maar bittere noodzaak. De vraag waarom dit zo is, wordt zelden gesteld en de centrale rol van geld en rente daarin is bij velen onbekend. Meer bekendheid met de werking van ons geldsysteem is daarom van groot belang. Want zolang we niet begrijpen hoe de huidige manier van creatie van geld onze samenleving onder druk zet, vinden we ook geen oplossing.
Experts benadrukken het belang van cultuur voor ontwikkeling en doen een oproep om kunst en cultuur niet te vergeten in de Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties die na 2015 de Millenniumdoelstellingen zullen vervangen. “In moeilijke economische tijden biedt cultuur een oplossing om de sociale cohesie te versterken.” Tijdens het derde Unesco-wereldforum over Cultuur en de […]
De export van biologische producten door Nederlandse bedrijven is in 2013 met 9 procent toegenomen, blijkt uit een onderzoek van ketenorganisatie Bionext. Daarmee is ons land net als in de conventionele landbouw en voeding een wereldspeler. Het gaat bij de biologische export vooral om granen, fruit, akkerbouw- en vollegrondsgroenten, glastuinbouw, zuivel, varkensvlees en eieren. De […]
‘Dat je in interessante tijden mag leven’. Het zou een Chinese verwensing zijn, maar dat is nooit echt vastgesteld. Dat we in interessante tijden leven is daartegen wel een feit. Hoe interessant, wordt goed weergegeven door het WEF Global Risks Report, waarvan dit jaar de negende editie verscheen. In de Global Risk rapportages geeft het […]
Als de economie het zelf niet wil doen, dan helpen we haar wel een handje. Dat is zo ongeveer de redenering achter de bijstelling van het BBP, het Bruto Binnenlands Product, ofwel de algemeen gehanteerde graadmeter voor de prestatie van de economie. Het BBP bestaat uit een lijst van activiteiten die wel meetellen voor het […]
Het is ook nooit goed met de economie. Neem het volgende tot u: op vrijdagochtend 10 januari van het jaar des heren 2014, kopt een artikeltje in het Financiëele Dagblad ‘Zachte winter kan economische groei bederven’. Nu weet ik wel dat economische groei aan velerlei oorzaken van bederf onderhevig is, maar een zachte winter? Gelukkig […]